Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı Başkanı, jeofizik ve sismoloji uzmanı Prof. Dr. Atilla Uluğ bu sorulara cevap verdi. Uluğ, depreme dayanıklılık açısından 50 yaşını doldurmuş binaların riskli olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Uluğ, klamada, Van'daki 7.2 büyüklüğündeki depremin Türkiye'deki binaların depreme dayanıklı olmadığını bir kez daha ortaya koyduğunu belirtti.
Deprem sonrasında 6 katlı binaların 2 kata indiğini söyleyen Uluğ, İzmir'deki ve tüm Türkiye'deki yapıların çoğunun dayanıksız olduğunu ifade etti.
İzmir Valiliği yetkilileri ile İnşaat Mühendisleri Odasından uzmanların bir süre önce İzmir'in 4 bölgesinde binaları incelediğini hatırlatan Uluğ, şunları kaydetti:
Alaybey, Manavkuyu, Basın Sitesi gibi bölgelerde yapılan araştırma sonucu alınan ortalamada 100 binadan 3'ü iyi durumda çıktı. Yüzde 47-48'i idare eder fakat yüzde 50'si çok kötü durumda. Türkiye'deki yapıların genel durumu böyle. 1999'dan sonra çıkarılan yasalar da yeterli olmadı. Malzeme kalitesi değişmiş olsa bile bina kontrolleri yine ahbap çavuş ilişkisiyle yapılıyor.''
50 yıllık binalar satın alınmasın
Atilla Uluğ, Türkiye'deki sağlıksız eski binaların yıkılıp yerine yenilerinin inşa edilmesi gerektiğini söyledi.
Bir binanın ömrünün 50 yıl olduğunu ifade eden Uluğ, şöyle devam etti:
50 yılda bina deforme olur. Eski binaların depreme dayanıklılık açısından satın alınmaması gerektiği görüşündeyim. Güçlendirme maliyeti yüksekse bina yıkılmalı ki insanların başına göçmesin. Depremsiz günleri depreme hazırlık yaparak geçirmeliyiz. Depremde değişik dalga tipleri olur. O dalgaların hepsinde binalar değişik hareketler yapıyor. En önemlisi burulma hareketi. Binanın ayakta durabilmesi için deprem perdelerinin olması lazım. Kaliteli beton hasar görse bile göçmüyor.''
Son yıllarda inşa edilen yüksek iş merkezleri ve yaşam alanlarının depreme dayanıklılık açısından tartışıldığını söyleyen Uluğ, ''Yüksek binalar mühendislik hizmeti almıştır, zemin iyileştirmesi yapılmıştır, beton kalitesi de yüksektir diye düşünüyor ve güvenli olduğunu umuyoruz'' dedi.
Uluğ, depreme karşı alınacak en önemli önlemin kent yenileme projeleri olduğunu sözlerine ekledi.