Yapı-Endüstri Merkezi Türkiye yapı sektörünün yıllık performansına dair en geniş değerlendirmeyi sunan 'Türk Yapı Sektörü Raporu 2014’ün ardından, güncel verilerle yeni bir rapor hazırladı. Raporda yabancılara satılan gayrimenkulün 2014’te yüzde 41,6 gibi yüksek bir oranda artarak 4,32 milyar dolara ulaştığı kaydedildi.
Raporda ayrıca ekonomideki küçülmeye rağmen inşaat harcamalarının 2014’te yüzde 14,4 oranında büyüdüğü, büyümeyi ise özel sektörün sürüklediği belirtildi. Toplam inşaat harcamaları 2014’te 162,3 milyar TL’ye yükselirken, istihdam yüzde 4,3 oranında arttı. İnşaat harcamalarının artmasındaki en önemli nedenler olarak konut inşaatları ve kentsel dönüşüm faaliyetleri gösterildi.
Hazırladığı, Türk yapı sektörünün yıllık performansına dair en geniş değerlendirmeyi sunan “Türk Yapı Sektörü Raporu”yla sektöre ışık tutan Yapı-Endüstri Merkezi, 2014 yılına ilişkin güncel verilerle yeni bir değerlendirmenin yapıldığı “İnşaat Gayrimenkul, İnşaat Malzemesi Sanayinde Gelişmeler Ve Beklentiler” başlıklı raporunu açıkladı. Raporda 2013’te 3,049 milyar dolarlık gayrimenkul alan yabancıların 2014 yılında gayrimenkul alımlarının yüzde 41,6 oranında artarak 4,32 milyar dolara yükseldiği kaydedildi. Yabancılar 2014 yılında 18.959 adet daire satın aldı.
İnşaat harcamaları 2014’te yüzde 14,4 oranında artarak 162,3 milyar TL’ye ulaşırken, sektördeki istihdam edilen çalışan sayısı yüzde 4,3 oranında artarak 1 milyon 829 bine yükseldi. İnşaat sektörü 2014 yılında ilave olarak 76 bin kişi daha istihdam etmiş oldu.
İnşaatta büyümenin lokomotifi özel sektör
Raporda Türkiye ekonomisinin 2014 yılında yüzde 2,9 büyüme oranının, Orta Vadeli Program’da yüzde 4,0 olan ve yüzde 3,3 ile revize edilen büyüme hedefinin altında kalındığı belirtildi. İnşaat sektörünün 2014 yılında yüzde 2,2 büyüdüğü genel ekonomik büyümenin altında kaldığı belirtilen raporda, sektörün son çeyrekte ise yüzde 2,0 küçülmesine rağmen yabancıların Türkiye’deki gayrimenkul sektörüne duydukları ilginin giderek arttığı vurgulandı. Kamu inşaat harcamalarının 2014 yılında yüzde 10,8 küçüldüğü, 2013 yılında yüzde 30,2 gibi çok yüksek bir büyümenin ardından kamu harcamalarının 2014 yılında sınırlı kaldığı belirtilen raporda yer alan diğer veriler ve değerlendirmeler şöyle:
Özel kesim inşaat harcamaları 2014 yılında yüzde 9,4 büyüdü. 2012 yılında yüzde 0,1, 2013 yılında ise yüzde 0,7 küçülen özel inşaat harcamaları 2014 yılında önemli bir büyüme gösterdi. 2013 yılında alınan yüksek konut ve konut dışı bina yapı ruhsatları 2014 yılında fiili inşaata dönüştü. Toplam inşaat harcamaları 2013 yılında 141,9 milyar TL olurken 2014 yılında yüzde 14,4 artarak 162,3 milyar TL’ye yükseldi. Kamu inşaat harcamaları yüzde 1,0 oranında azalarak 61,8 milyar TL’den 61,2 milyar TL’ye geriledi. Özel sektör inşaat harcamaları ise yüzde 26,3 oranında artarak 80,1 milyar TL’den 101,1 milyar TL’ye yükseldi. 2014 yılında alınan toplam konut yapı ruhsatları yüzde 23,4 artarak 160 milyon metre kareye, konut dışı bina yapı ruhsatları ise yüzde 23,2 artarak 57,7 milyon metre kareye yükseldi. Alınan yapı ruhsatları 2015 yılı için de sektör adına ümit veriyor.
İnşaat malzemeleri sanayi ekonomiyi destekliyor
2014 yılında inşaat malzemeleri sanayinde ihracat yüzde 0,2 gibi küçük bir oranda gerileyerek 21,21 milyar dolara düştü. İnşaat malzemeleri ithalatında gerileme daha fazla oldu. İnşaat malzemeleri ithalatı yüzde 10,4 gerileyerek 9,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. İnşaat malzemeleri sanayi, dış ticarette cari fazla vermeyi sürdürerek ekonomiyi desteklemeye devam etti. İnşaat malzemeleri sanayi üretimi ise 2014 yılında önemli ölçüde yavaşladı. 2013 yılında yüzde 4,7 büyüyen inşaat malzemeleri sanayi üretimi 2014 yılında yüzde 0,7 büyüdü. İnşaat malzemeleri iç pazarı ise inşaat sektöründeki ve inşaat harcamalarındaki gelişmeye paralel olarak yüzde 14,4 büyüyerek 2014 yılında 113,6 milyar TL’ye yükseldi. 2013 yılı iç pazar büyüklüğü 102 milyar TL’den 99,3 milyar TL’ye revize edildi. Dolar cinsinden iç pazar büyüklükleri 2013 yılında (revize) 51,99 milyar dolar, 2014 yılında ise 51,97 milyar dolar oldu. (2013 yılı ortalama dolar kuru 1,91 TL, 2014 yılı ortalama kuru 2,1860 TL) İnşaat malzemeleri fiyatları 2013 yılında ortalama yüzde 7,0 artarken, 2014 yılında yüzde 9,2 oranında yükseldi.
Gayrimenkulde yabancı iştahı büyüyor
Yabancıların gayrimenkul alımları 2014 yılında yüzde 41,6 oranında artarak 4,32 milyar dolara yükselmiştir. Yabancılar 2014 yılında 18.959 adet daire satın aldı. Yurt dışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında yurt dışında üstlenilen projelerin tutarı ise 2014 yılında yüzde 28,1 azalarak 31,3 milyar dolardan 22,5 milyar dolara indi. Yurt dışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında yurt dışında üstlenilen projelerin tutarı ise 2014 yılında yüzde 28,1 azalarak 31,3 milyar dolardan 22,5 milyar dolara indi.