Enerji Nedir? Enerji Kaynakları Nasıl Sınıflandırılır?

Hülya Uğuz Yedievli

Enerji, iş yapabilme yeteneği/gücüdür; herhangi bir aracın çalışabilmesi veya hareket edebilmesi için ihtiyaç duyulan kaynaktır.

Özellikle sanayide, üretim amaçlı olarak insanların ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çalışmalarda ihtiyaç duyulan bir varlıktır; bir işletmenin çalışabilmesi için harcanması gereken güçtür.

Günlük yaşamda her aşamada kullanım alanı bulan enerji; kimyasal, nükleer, mekanik (potansiyel ve kinetik), termal (ısıl), jeotermal, hidrolik, güneş, rüzgâr, elektrik enerjisi gibi değişik şekillerde bulunabilmekte ve uygun yöntemlerle birbirine dönüştürülebilmektedir. Ekonomik anlamda değişik yöntemlerle enerji elde edilen kaynaklar, enerji kaynakları olarak isimlendirilmekte ve değişik şekillerde sınıflandırılmaktadır.

Enerji kaynakları;

Kullanışlarına göre yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynakları olarak ikiye ayrılırken; Dönüştürülebilirliklerine göre enerji kaynakları birincil ve ikincil enerji kaynakları şeklinde incelenmektedir. Enerjinin herhangi bir değişim ya da dönüşüme uğramamış şekline birincil (primer) enerji denilmektedir. Birincil enerji kaynakları; petrol, kömür, doğal gaz, nükleer, hidrolik, biyokütle, dalga-gelgit, güneş ve rüzgârdır. Birincil enerjinin dönüştürülmesi sonucu elde edilen enerji de ikincil (sekonder) enerji şeklinde tanımlanmaktadır. Elektrik, benzin, mazot, motorin, kok kömürü, ikincil kömür, petrokok, hava gazı, sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) bu tip enerji kaynaklarındandır.

Yenilenemez enerji kaynakları; kısa bir gelecekte tükenebileceği öngörülen enerji kaynakları olup fosil kaynaklılar ve çekirdek kaynaklılar olmak üzere iki farklı şekilde sınıflandırılmaktadır.

Yenilenebilir enerji kaynakları ise; güneş, rüzgâr, su ve biyokütle gibi kendini sınırsız tekrarlayan,yenilenebilir ve hammadde bağımlısı olmayan enerji kaynaklarıdır. Dünyada ekolojik dengenin bozulmaması, enerji ithalatının azaltılması, üretilen enerjinin yerinde kullanılması ve enerji güvenliği açısından en önemli konulardan biri yenilenebilir enerjinin daha fazla üretilmesi ve tüketilmesidir.

Hülya Uğuz Yedievli Ekonomist, Gayrimenkul Geliştirme Uzmanı, Yazar