Kentsel Dönüşüm Meydan Muharebesi

Osman Cihad Esen

6306 sayılı yasanın 1. maddesi aynen şu şekilde: “Bu Kanunun amacı; afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları belirlemektir.” Temel çıkış noktası can kurtarmak olan ve genel olarak kentsel dönüşüm yasası olarak bilinen “Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkında kanun” artık rantsal gelir kapısı olarak algılanmaya başladı.

Kentsel Dönüşüm ve Bina Yenileme Teklifi İçin Lütfen Tıklayınız

Memur, işçi, esnaf nasıl para kazanmak ve geçimini sağlamak için çalışıyorsa müteahhitler de aynı sebeple çalışıyor. Her sektörün getirdiği avantajlar olduğu gibi dezavantajları da var. Nitekim Türkiye’nin lokomotif sektörü inşaat bu kadar göz önünde olunca ve yalnız sağladığı avantajlar düşünülünce, ister istemez taliplisi de çok oluyor. Buradaki en büyük avantajın yüksek olduğu düşünülen kar marjı olduğu aşikar. Peki gerçekten öyle mi?

Düşünün ki, risk altına bulunan bir binanız var. Biliyorsunuz ki, eviniz değerli bir konumda ancak maddi imkanınız mülkünüzü yeniden yaptırmaya yeterli değil. Nitekim çözüm arayışına giriyorsunuz ve bir müteahhit size eskimiş, deprem riski altında bulunan binanızı yıkıp yerine sağlam, daha modern ve daha değerli bir mülk vermeyi taahhüt ediyor. Bulunduğunuz bölgeye göre belli bir emsal artışı hakkınız da var ama bugün 100 m2’de otururken, artık 90 m2’de oturacaksınız. O zaman neden yaptırayım ki, evim daha da küçülecek diyorsunuz ve verdiğiniz kadarını almak istiyorsunuz. Hadi bir de olaya müteahhit yönünden bakalım. Binayı yıkacaksınız, tüm resmi işlemler yapılacak, yeni deprem yönetmeliğine uygun kaliteli malzeme ve çalışanların güvenliği göz önüne alınarak bir program yapacaksınız. Maliyet ve kar hesaplaması yapıp belki yalnız 1 daire için işe talip olacaksınız. Üstelik bu süreç ortalama 1-1,5 yıl sürecek. Diğer pek çok sektör uzun vadeli bile olsa işlerini çevirirken siz inşaata devam edip taahhüt ettiğinizi bitireceksiniz. Yani nerdeyse tüm riski satın alacaksınız.

Bugün artık gördük ki inşaat öyle dışardan göründüğü kadar kolay değilmiş. Ciddi bir tecrübe, iş takibi ve planlama gerektiriyormuş. Yani sırf birkaç metrekare daha fazla veriyor diye tecrübe ve finansal yeterliliği belli olmayan bir müteahhitle anlaşmak belki de sahip olduğunuz evin tamamını riske atmak anlamına gelebilir.

İster ada ya da parsel bazında olsun, ister tek bir bina yenileme için olsun doğru firmaya karar vermek kritik nokta. Yıllar boyunca didinip aldığınız evin tabii ki değerini koruması çok önemli ama Kentsel Dönüşümün çıkış noktasını unutmamak gerekiyor; çatısı altında yaşadığımız riskli alan ya da binanın bir an evvel güvenli, sağlıklı depreme karşı dayanaklı bir duruma getirilmesi... Bunu 2-3 m2 alan için riske atmaya değmez.